Konferencja „Biblioteki, bibliotekarze i czytelnictwo w województwie pomorskim”

18 kwietnia 2023 roku w Sali im. Lecha Bądkowskiego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego odbyła się konferencja „Biblioteki, bibliotekarze i czytelnictwo w województwie pomorskim – podsumowanie badania czytelnictwa za rok 2022”.

Na zaproszenie Marszałka Województwa Pomorskiego, Mieczysława Struka, Dyrektora Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego w Gdańsku, Jarosława Zalesińskiego oraz Prezesa Instytutu Kaszubskiego, prof. dra hab. Cezarego Obrachta-Prondzyńskiego w wydarzeniu wzięli udział organizatorzy (przedstawiciele samorządów terytorialnych), dyrektorzy i dyrektorki bibliotek publicznych oraz bibliotekarze z terenu województwa pomorskiego.

W pierwszym wystąpieniu dr hab. Małgorzata Kowalska-Chrzanowska z Instytutu Badań Informacji i Komunikacji na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu przedstawiła możliwe kierunki rozwoju bibliotek. Pojawiły się rozważania nad rolą biblioteki przyszłości oraz roli samych bibliotekarzy. Szczególnie interesujący wydaje się wątek dwóch możliwych kierunków rozwoju: McLibrary, czyli biblioteki, która musi nastawić się na zysk oraz Centrum Spotkań – instytucji, która będzie wnikać w przestrzeń społeczną.

Po zakończeniu prezentacji głos zabrał prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński, Prezes Instytutu Kaszubskiego, Kierownik Pomorskiego Centrum Badań nad Kulturą Uniwersytetu Gdańskiego, który wprowadził uczestników w główny temat konferencji – badanie „Biblioteki, bibliotekarze i czytelnictwo w województwie pomorskim. Diagnoza problemów”. Prof. Obracht-Prondzyński podkreślił kluczową rolę bibliotek w rozwoju cywilizacji. Dr Krzysztof Stachura i dr Piotr Zbieranek, badacze z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Gdańskiego, przedstawili wyniki raportu. Pierwsza część przeprowadzonych badań dotyczyła zarówno stanu czytelnictwa, jak i odbiorców, ich potrzeba i oczekiwań, oraz samych pracowników bibliotek. Zespół badawczy będzie kontynuował swoją pracę, także w przyszłym roku możemy się spodziewać pełnej analizy sytuacji.

Podczas przerwy uczestnicy i uczestniczki mogli zapoznać się z ofertą wydawniczą bibliotek. Swoje wydawnictwa przedstawiały Biblioteka Publiczna w Miastku, Miejska Biblioteka Publiczna w Lęborku oraz Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku. Biblioteka lęborska zaprezentowała również inspirowaną okładkami książek wystawę fotograficzną.

W drugiej części spotkania odbyła się dyskusja panelowa, którą poprowadził prof. Obracht-Prondzyński. W panelu wzięli udział Katarzyna Bednarek, dyrektorka Biblioteki Miejsko-Powiatowej w Kwidzynie, Monika Górecka, p.o. zastępczyni dyrektora ds. merytorycznych Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku, Krzysztof Korda, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie, Krzysztof Michałowski, wójt gminy Przechlewo oraz Władysław Zawistowski, dyrektor Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Paneliści dyskutowali na temat wyników badań, kierunku rozwoju bibliotek, ich funkcji w obliczu nowych technologii oraz sposobów, w jaki władze samorządowe mogą je wspierać. Szczególnie ciekawy jest przypadek biblioteki w Kwidzynie, która stara się realizować założenia idei „trzeciego miejsca” amerykańskiego socjologa Raya Oldenburga. Koncepcja zakłada, że biblioteki powinny stać się centrum życia społecznego („trzecie miejsce” po domu oraz miejscu pracy). Paneliści odpowiadali również na pytania zadawane przez uczestników. Pojawiły się m.in. kwestie dostępności bibliotek w godzinach niestandardowych dla ich zwyczajowego funkcjonowania (np. do 21 i w soboty) oraz priorytetów przy gromadzeniu zbiorów (niskonakładowe publikacje lokalnych twórców czy popularne, promowane na rynku nowości), finansowanie bibliotek w mniejszych gminach.

Konferencję zakończyło wystąpienie Łukasza Kosika, bibliotekarza systemowego Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku, na temat sztucznej inteligencji i możliwości jej wykorzystania w bibliotece.

Przed nami kolejny etap działań zespołu badawczego, więc z pewnością nie jest to ostatnie spotkanie w tym gronie.