“Nietypowe techniki fotograficzne” – prelekcja Adama Fleksa

Guma dwuchromianowa to historyczna technika szlachetna, rozwinięta w XIX wieku. Polega na nanoszeniu na papier warstwy gumy arabskiej zmieszanej z dwuchromianem i pigmentem. Po naświetleniu światłem UV i wypłukaniu obrazu wodą powstaje unikalny, ręcznie kształtowany obraz fotograficzny. Proces pozwala na wielowarstwowe nakładanie barw i daje efekt malarski, miękki i niepowtarzalny – każda odbitka jest jedyna w swoim rodzaju.

  Robert Demachy (1859–1936) – francuski mistrz piktorializmu, jeden z najsłynniejszych autorów prac w gumie, łączył fotografię z malarską ekspresją.

  Constant Puyo (1857–1933) – francuski fotograf i teoretyk, ceniony za miękkie, nastrojowe portrety i pejzaże w gumie.

  Alvin Langdon Coburn (1882–1966) – amerykański fotograf związany z ruchem piktorialnym, eksperymentował z gumą oraz innymi technikami szlachetnymi.

  Edward Steichen (1879–1973) – na początku kariery tworzył w technikach alternatywnych, m.in. w gumie dwuchromianowej, zanim przeszedł do fotografii modernistycznej.

  Heinrich Kühn (1866–1944) – austriacki fotograf piktorialista, mistrz technik szlachetnych, w tym gumy, znany z subtelnych portretów i scen rodzajowych.

Lith printing to alternatywna technika fotograficzna oparta na tradycyjnym procesie ciemniowym, w której używa się specjalnych wywoływaczy o dużym rozcieńczeniu. Pozwala to uzyskać charakterystyczny efekt – mocny kontrast, delikatne światła, miękkie przejścia tonalne oraz ciepłe, nasycone barwy. Każda odbitka jest niepowtarzalna, ponieważ proces przebiega w sposób trudny do pełnej kontroli, co nadaje pracom wyjątkowy, ekspresyjny charakter.

Lith printing narodził się w latach 70. XX wieku, gdy fotografowie zaczęli eksperymentować ze starymi papierami bromosrebrowymi i silnie rozcieńczonymi wywoływaczami. Proces szybko zdobył popularność dzięki wyjątkowym efektom – mocnym kontrastom, miękkim światłom i ciepłym tonacjom kolorystycznym. Z biegiem lat stał się jedną z najbardziej cenionych technik alternatywnych w fotografii ciemniowej, pozwalającą na uzyskanie niepowtarzalnych odbitek, których nie da się w pełni skopiować.

Oto kilku znanych fotografów związanych z techniką lith printing:

• Tim Rudman – brytyjski fotograf i lekarz, uznawany za jednego z największych popularyzatorów i mistrzów techniki lith, autor książek i warsztatów na całym świecie.
• Wolfgang Moersch – niemiecki fotograf i chemik, twórca własnych wywoływaczy lith i znany praktyk tej techniki.
• Anton Corbijn – holenderski fotograf i reżyser, stosował lith printing w swoich charakterystycznych, kontrastowych portretach artystów i muzyków.
• Chuck Kelton – amerykański artysta pracujący w ciemni, łączy lith printing z innymi procesami alternatywnymi, tworząc unikalne, abstrakcyjne obrazy.